Διακοπές με φίλους ή με τους γονείς;
Το μεγάλο δίλημμα ανακύπτει όταν το παιδί είναι περίπου 15 χρονών, οπότε διατυπώνει για πρώτη φορά την απαίτηση να πάειδιακοπές με τους φίλους του. Το πρώτο μεγάλο σοκ για τους γονείς είναι...
γεγονός!
Από μεριάς των εφήβων, σε αυτήν την ηλικία, υπάρχει έντονη η προσμονή και η επιθυμία της απαγκίστρωσης από τον έλεγχο της οικογένειας –τουλάχιστον έτσι το βλέπουν, της αναζήτησης νέων εμπειριών και της περιπέτειας. Από την πλευρά τους, οι γονείς διακατέχονται από φόβο και ανασφάλεια ότι κάτι αναπάντεχο και άσχημο μπορεί να συμβεί και αισθάνονται ότι ξαφνικά χάνουν τον έλεγχο που έχουν πάνω στο παιδί τους.
Το ζήτημα είναι πώς θα διαχειριστούν οι γονείς το αίτημα του παιδιού και την εύλογη αντίδρασή του- ιδίως αν δεν έχουν την πρόθεση να του το επιτρέψουν. Πριν από αυτό, το ερώτημα που καλούνται να απαντήσουν οι γονείς, είναι το κατά πόσο το παιδί είναι έτοιμο να φύγει λίγες ημέρες από το σπίτι του και να λειτουργήσει στην καθημερινότητα μόνο του. Ο βασικότερος παράγοντας που θα πρέπει να καθορίζει τον βαθμό ανεξαρτησίας του εφήβου, είναι η ωριμότητά του.
Πολλά εξαρτώνται επίσης από τον τρόπο σκέψης των γονιών. Με άλλα λόγια, είναι σημαντικός παράγοντας το πόσο αγχώδεις είναι οι γονείς και το κατά πόσο έχουν την τάση να αντιμετωπίζουν μια άγνωστη κατάσταση ως καταστροφική ή όχι. Ή το κατά πόσο έχουν την τάση να αντιμετωπίζουν με ψυχραιμία τις δύσκολες καταστάσεις. Πολλοί γονείς θεωρούν το αίτημα του εφήβου να πάει μόνος του διακοπές, ως την απαρχή της διάσπασης της οικογένειας, διακατέχονται από μια αίσθηση «εγκατάλειψης», εκλαμβάνουν το αίτημα του παιδιού ως απόρριψη προς το πρόσωπό τους και μοιραία δίνουν στο ζήτημα αυτό πολύ μεγαλύτερες διαστάσεις από τις πραγματικές.
«Η ηλικία που οι γονείς θεωρούν κατάλληλη για να επιτρέψουν στα παιδιά τους να πάνε διακοπές με την παρέα τους ποικίλλει σημαντικά από οικογένεια σε οικογένεια. Ο βασικότερος παράγοντας που θα πρέπει να καθορίζει το βαθμό ανεξαρτησίας του εφήβου είναι η ωριμότητά του. Κανένας γονιός δε θεωρεί τις αποφάσεις αυτές εύκολη υπόθεση. Λίγοι είναι εκείνοι που, ανεξάρτητα από την ηλικία των παιδιών τους, κατορθώνουν να κοιμηθούν ήσυχοι πριν αυτά γυρίσουν σπίτι σώα και αβλαβή», σημειώνει η Ψυχοθεραπεύτρια- Οικογενειακή σύμβουλος, ΜΑ Κλινικής Ψυχολογίας, κυρία Ντόρα Μίνου και συμπληρώνει: «Οι περισσότεροι γονείς ανησυχούν για την υγεία και τη σωματική ακεραιότητα των παιδιών τους. Η απομάκρυνσή τους από το σπίτι τους δημιουργεί φοβίες για τους κινδύνους που εγκυμονούν. Ανησυχούν ότι τα παιδιά τους θα κάνουν πράγματα αντίστοιχα με εκείνα που έκαναν κι οι ίδιοι όταν ήταν στην ηλικία τους. Φοβούνται ότι μην έχοντας την απαραίτητη ωριμότητα, το παιδί τους θα παρασυρθεί σε υπερβολές και συμπεριφορές υψηλού κινδύνου. Σκέφτονται π.χ. ότι το παιδί μπορεί να πιει αλκοόλ και μετά να οδηγήσει μηχανάκι, βάζοντας τον εαυτό του σε κίνδυνο, ότι μπορεί να προβεί σε σεξουαλικούς πειραματισμούς, με δυσάρεστα επακόλουθα, ότι μπορεί ακόμη και να δοκιμάσει ναρκωτικά».
Η αλήθεια είναι πως οι έφηβοι, από τη φύση τους έχουν την τάση να πειραματίζονται, να δοκιμάζουν τα όριά τους και τα όρια των άλλων. Όλα αυτά γίνονται στην προσπάθειά τους να ρυθμίσουν μόνοι τους τη ζωή τους και να αποφασίσουν για τον εαυτό τους. Οι διακοπές είναι λοιπόν γι’ αυτούς ένας τρόπος να λειτουργήσουν ανεξέλεγκτα και να γευτούν κάθε είδους πρόκληση.
Την ίδια στιγμή όμως, τα παιδιά που θα πάνε μόνα τους διακοπές, θα κληθούν να οργανώσουν μόνα τους την καθημερινότητά τους, να πάρουν αποφάσεις, να προστατέψουν τους εαυτούς τους και να θέσουν τα όριά τους για πρώτη φορά έξω από το «κουκούλι» της οικογένειας. Και αυτό είναι πολύ σημαντικό. Στην πραγματικότητα, καλούνται να περάσουν ένα πρώτο δύσκολο τεστ, όχι μόνο ως προς τους ίδιους, αλλά και σε σχέση με τον τρόπο με τον οποίο μεγάλωσαν και δομήθηκαν ως προσωπικότητες.
Ποια πρέπει να είναι η αντίδρασή σας
- Μην το απαγορεύσετε, τουλάχιστον αν δεν έχετε τον τρόπο να του εξηγήσετε για ποιον λόγο του το απαγορεύετε. Η απαγόρευση πολλές φορές είναι πρόκληση για τον έφηβο και οι αντιδράσεις του μπορεί να είναι αυτοκαταστροφικές ή εκδικητικές απέναντι στους γονείς του. Δεν πρέπει να ξεχνάτε και τούτο: ότι ακόμη κι αν φέτος καταφέρετε να πείτε «όχι», την επόμενη ή την μεθεπόμενη χρονιά δεν θα το αποφύγετε. Όσο όμως καθυστερήσουν να πραγματοποιηθούν αυτές οι «μέρες ελευθερίας», θα έχουν λάβει τόσο μεγάλες διαστάσεις στο μυαλό του εφήβου, που ο κίνδυνος να προβεί σε υπερβολές και να εκθέσει τον εαυτό του σε κινδύνους θα είναι μεγαλύτερος.
- Προσπαθήστε να πληροφορήσετε το παιδί σας, όσο καλύτερα μπορείτε σχετικά με την αντισύλληψη, τα ναρκωτικά και την ασφαλή οδήγηση (εάν οδηγεί). Για να γίνει αυτό φροντίστε να είστε καλά πληροφορημένοι και εσείς οι ίδιοι.
- Βάλτε όρια και φροντίστε να είστε συνεπής ως προς την τήρησή τους. Οι γονείς θα πρέπει να είναι σταθεροί στις πράξεις και τα λόγια τους, απέναντι στις παρορμητικές και πολλές φορές παράλογες απαιτήσεις του εφήβου. Ιδιαίτερη προσοχή θα πρέπει να δώσετε στην αποφυγή των διπλών μηνυμάτων (π.χ. άλλες φορές να του συμπεριφέρεστε σαν να είναι παιδί και άλλες να απαιτείτε να είναι… ενήλικας).
- Πολλοί γονείς, αν και έχουν εμπιστοσύνη στην κρίση και στην ωριμότητα του παιδιού τους, δεν εμπιστεύονται πολύ την παρέα του. Η κυρία Μίνου ωστόσο συμβουλεύει:
Αν δεν ανησυχείτε για τη συμπεριφορά του παιδιού σας, τότε δεν θα πρέπει να ανησυχείτε και για τους φίλους του.
Εξηγήστε του το λόγο που αγωνιάτε σχετικά με τους φίλους του, εφόσον βέβαια έχετε κάποιο συγκεκριμένο λόγο ώστε να μην εγκρίνετε την παρέα τους.
Εμπιστευτείτε την ικανότητά του να επιλέγει τους ανθρώπους που συναναστρέφεται. Θα πρέπει να θυμάστε ότι τα παιδιά, μεγαλώνοντας, αυξάνουν την αυτοπεποίθησή τους και τις κοινωνικές τους δεξιότητες και γίνονται πιο διορατικά.
- «Μην προσπαθείτε να προστατέψετε το παιδί σας από τα πάντα. Στόχος σας πρέπει να είναι η ενημέρωση και όχι η παρέμβαση. Καλό θα είναι να μάθετε να εμπιστεύεστε την κρίση του παιδιού και να δεχτείτε ότι κάποια στιγμή θα κάνει και λάθη», τονίζει η κυρία Μίνου.
- Γενικά, οι γονείς θα πρέπει να μη μεταθέτουν το δικό τους άγχος στα παιδιά τους, γιατί το άγχος μπορεί να τα «παραλύσει» και να τα «καθηλώσει» συναισθηματικά με αποτέλεσμα να αποκτήσουν χαμηλή αυτοεκτίμηση.
Εναλλακτικές
Μια εναλλακτική λύση που μπορούν οι γονείς να αντιπροτείνουν στο παιδί, αν δεν μπορούν να ξεπεράσουν την ανησυχία τους ή αν το παιδί είναι πολύ μικρό, είναι να πάρουν μαζί τους στις οικογενειακές διακοπές έναν καλό φίλο του παιδιού. Ή αντίστοιχα, να στείλουν το παιδί τους μερικές μέρες στην οικογένεια του φίλου του.
Αν καμία από αυτές τις εναλλακτικές δεν φαίνεται να γίνεται αποδεκτή από το παιδί, καλό είναι να του δείξετε πως εμπιστεύεστε την κρίση του. Είναι σημαντικό να θυμάστε ότι οι έφηβοι χρειάζονται χώρο και χρόνο για να ενηλικιωθούν αρμονικά και ότι κάποια στιγμή θα πρέπει να κάνουν και λάθη και να μάθουν μέσα από αυτά. Ωστόσο, όσο καιρό το παιδί θα είναι μακριά, εξασφαλίστε ότι:
Θα υπάρχει καθημερινή τηλεφωνική επικοινωνία.
Δεν θα προβείτε σε συνεννοήσεις με τους φίλους του, γιατί έτσι μειώνετε το παιδί σας, καθώς δείχνετε ότι δεν το εμπιστεύεστε.
Το έχετε ενημερώσει για τους κινδύνους που υπάρχουν.
Του έχετε επισημάνει ότι, ακόμη κι αν τους συμβεί κάτι άσχημο, θα είστε κοντά του.
Διακοπές στα χρόνια της κρίσης
Τα τελευταία χρόνια, λόγω της οικονομικής κρίσης, πολλοί γονείς αναγκάζονται να αφήσουν τα παιδιά τους να πάνε μόνα τους διακοπές, καθώς εκείνοι παραμένουν, ελλείψει χρημάτων, στην πόλη. Έτσι, ο μέσος όρος ηλικίας που τα παιδιά φεύγουν μόνα τους για διακοπές έχει μειωθεί σημαντικά.
Ωστόσο, οι ειδικοί προειδοποιούν ότι όσο μικρότερη είναι η ηλικία του παιδιού, τόσο λιγότερο ενδείκνυται να πάει διακοπές μόνο με την παρέα του. Ανασταλτικοί παράγοντες αποτελούν το γεγονός ότι δεν έχει ωριμάσει η κρίση του, ότι ελλοχεύουν διάφοροι κίνδυνοι και υπάρχει πιθανότητα να σκεφτεί παρορμητικά ή με λανθασμένα κριτήρια και το ότι η παρέα του είναι ανώριμη (ενώ το ίδιο είναι ώριμο).
Σε μια ηλικία όμως των 16 ή των 17 ετών, ο έφηβος είναι σε θέση, στις περισσότερες περιπτώσεις, να φέρει εις πέρας αυτήν την πρώτη του επαφή με την ενήλικη ζωή, με τρόπο ικανοποιητικό, αλλά και ιδιαίτερα ωφέλιμο για τον ίδιο.
Γράφει η Ντόρα Μίνου, ΜΑ Κλινικής Ψυχολογίας, Ψυχοθεραπεύτρια- Οικογενειακή σύμβουλος
..
Labels
Παιδιά
Post A Comment
Δεν υπάρχουν σχόλια :